Periyodik tablo, kimyasal elementlerin sınıflandırılması için geliştirilmiş tablo. Periyodik cetvelden önce de bu yönde çalışmalar yapılmış olmakla birlikte, icadı genellikle Rus kimyager Dimitri Mendeleyev'e mal edilir. 1869'da Mendeleyev, tabloyu, atomların artan atom ağırlıklarına göre sıralandıklarında belli özelliklerin tekrarlanıyor olmasından oluşturmuştur. Bugün periyodik tablonun 147. yaş günü olması sebebiyle,...
Aşı çalışmaları tünelin sonundaki ışık mı?
Aşılar, toplumsal bağışıklık oluşturarak, bulaşıcı hastalıklardan korunmamızı sağlayan çözeltilerdir. Bu çözeltiler hastalığın kontrol altına alınmasını, hastalığın eliminasyonunu (bulaşıcı bir hastalığın görülme sıklığının sıfır düzeyine düşmesi) ve eradikasyonunu (hastalık etkeninin yeryüzünden yok edilmesi) sağlar. Yaygın...
Konuya girmeden önce "Maymun nedir?" sorusunu gelin evrimsel biyoloji ışığında açıklayalım. Öncelikle, maymun sözcüğü iki anlama gelmekte. Bunlardan ilki, çok eski yıllarda kabul edildiği üzere "kuyruklu primatlar" tanımıdır. Anlaşıldığı üzere bu tanım, insanın da içinde olduğu "kuyruksuz maymunlar" grubunu...
“Her politik felsefe
bir insan doğası teorisiyle
başlamak zorundadır.”
Richard C. Lewontin bu kitabında biyolojik bilimlerin içinden gelen bir bilim insanı olarak bizlere “modern bilim ideolojisini” anlatıyor ve yönelimlerini gösteriyor. Lewontin modern biyolojinin en saygın isimlerinden birisidir. Popülasyon genetiği ve evrimsel genetik...
Geçtiğimiz senelerde tartışmalı ve anlaşılmıyor diyerek müfredattan çıkarılan ve biyolojinin omurgasını oluşturan evrim konusuna birkaç başlık altında biraz yakından bakalım.
Biyolojik evrim
Basit bir şekilde evrimi tanımlayacak olursak, bir canlı topluluğunun (türlerin) genetik özelliklerinde zamanla oluşan kalıcı değişimler diyebiliriz. Zira aynı...
Ortak bir anatadan evrimleşen türler cins adı altında toplanır. Örneğin; aslan, leopar, kaplan Panthera cinsinin altındaki farklı türlerdir. Biyologlar organizmaların isimlendirilmesinde ikili adlandırma kullanırlar. İlk olarak cins, daha sonra ise tür adı yazılır. Mesela, aslanlar Panthera leo olarak adlandırılırlar;...
ODTÜ Biyoloji ve Genetik Topluluğu ve Evrim Ağacı ortak çalışması olarak 12 yıldır çok büyük bir katılımla Türkiye'de önemli bir yeri olan Aykut Kence Evrim Konferansı'nı düzenliyoruz. Her sene ülkenin durumundan kaynaklı birçok zorluk çekerek düzenlediğimiz konferans bu sene...
-Eskinin klişesi- sanat; sanat için değil, toplum için değil, “sermaye” içindir.
Tarihte insanlık birçok salgın hastalık ile mücadele etti. Tarımsal yaşama geçiş ile salgın hastalıkları mümkün kılan toplumsal örgütlenişlerin önü açıldı. Gerek bakteri gerekse virüs kaynaklı salgınlar, insan popülasyonlarını şu veya bu şekilde tahrip etti. Günümüzde ise zoonotik virüs kaynaklı...
"Sağlık sadece hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, bedence, ruhça ve sosyal yönden tam iyilik halidir."
Dünya Sağlık Örgütü’nün sağlık tanımına baktığımızda bu cümle ile karşılaşıyoruz. Cümlede geçen "sosyal yönden tam iyilik hali" ibaresi, sağlığın toplumsal yönünü belirtmektedir. Bunun ön koşulu...
