Ortak bir anatadan evrimleşen türler cins adı altında toplanır. Örneğin; aslan, leopar, kaplan Panthera cinsinin altındaki farklı türlerdir. Biyologlar organizmaların isimlendirilmesinde ikili adlandırma kullanırlar. İlk olarak cins, daha sonra ise tür adı yazılır. Mesela, aslanlar Panthera leo olarak adlandırılırlar; yani Panthera cinsinin leo türü. İşte bizler de bu adlandırmaya göre Homo (insan) cinsinin sapiens (zeki) türüyüz.

Homo sapiens, yaklaşık iki buçuk milyon yıl önce Afrika’da ‘’Australopithecus’’ olarak adlandırılan ve “Güney Maymunu” anlamına gelen bir maymun cinsinden evrimleşti. Homo sapiens elbette Afrika’da yalnız değildi. Her canlı gibi o da diğer canlılarla ortak bir anatayı paylaşıyordu. Beğensek de beğenmesek de yaşayan en yakın akrabamızın şempanzeler olduğunu kabul etmeliyiz.

Yaklaşık iki milyon yıl önce bazı Homo sapiens’ler ana yurtlarını terk ederek Kuzey Afrika, Avrupa ve Asya’ya göç ettiler. Dolayısıyla bu farklı koşullara ayak uydurmak için de insan toplulukları farklı yönlerde evrimleştiler. Bunun sonucunda Homo (insan) cinsinin çeşitli türleri ortaya çıktı. Araştırmalar sonucunda hala yeni türlerin izlerine rastlamak mümkün fakat biz burada en meşhur türlerden bahsedip, kısa bilgiler vereceğiz.

Homo habilis (Yetenekli İnsan)

İlk insan türlerinden biri olarak kabul edilir. İki buçuk milyon yıl önce Afrika’da yaşamış ve soyu bir buçuk milyon yıl önce yine Afrika’da tükenmiştir. Homo türüne ait canlılar arasında insana en az benzeyendir. Beyin hacmi 600 cc’dir. İsminden de anlaşılacağı üzere aletler kullanabiliyordu.

(Evrimdeki yeri kesinlik kazanmamıştır.)

Homo rudolfensis

Bilinen ilk Homo türüdür. Yaklaşık iki buçuk milyon yıl önce yaşamıştır. 750 cc’lik beyin hacmine sahiptir. Bu türe ait çok az sayıda fosil bulunabilmiştir.

(Evrimdeki yeri kesinlik kazanmamıştır.)

Homo erectus (Dik insan)

Gerçek anlamda ilk insan olarak tanımlanıyor. Homo erectus modern insan Homo sapiens’in anatası olarak kabul edilmektedir. Ayrıca Afrika kıtasını ilk terk edip, Asya’ya ve Avrupa’ya yayılan ilk insan türüdür. Beyin hacmi 900 santimetre küp olup, daha önce yaşamış insan türlerinden daha büyük bir beyne sahiptir. Ayrıca, alet ve silah yapabiliyor ve ava çıkabiliyordu.

Homo heidelbergensis

Türümüzün son anatası olarak kabul edilir. 1100-1400 cc’lik beyin hacmine sahiptir. Bu kafatası büyüklüğü, neredeyse modern insanların ortalaması olan 1350 cc’ye eşittir. Ayrıca Homo heidelbergensis ölüleri gömme adeti olan ilk türdür. İlkel konuşma yetisine sahip olduğu iddiaları da vardır.

Homo neanterthalensis

Bu tür günümüzden iki yüz elli bin yıl kadar önce evrimleşmiş olup, yirmi sekiz bin yıl kadar önce ise soyu tükenmiştir. Neandertaller, insanların en yakın kuzenidir. (İnsanların en yakın kuzeninin şempanzeler olarak bahsedilmesinin sebebi, şempanzelerin şu anda yaşıyor olmasıdır.) Genetik verilere bakacak olursak, biz modern insanların Neandertaller ile çiftleştiklerini görüyoruz. Bu çiftleşme ile belki de Neandertaller’den aldığımız genler bizlerin hala hayatta olmasına katkı sağladı.

Homo = İnsan

Yazının başında Homo sözcüğünün insan anlamına geldiğini söylemiştik. Bu bilgi ışığında tekrar bakacak olursak, dünya üzerinde Homo sapiens’ler haricinde birçok insan türü yaşadığını, onların da Homo sapiens’ler gibi olduklarını, sadece türlerinin farklı olduğunu artık biliyoruz. Tüm bu türlerin yok olup, tek bir türün hayatta kalmış olması bizlere kafa karıştırıcı gelmesin. Bu duruma evrimsel süreçte çokça rastlanmaktadır. Bunun sebebi ise yakın akraba olan türlerden birinin diğerine oranla daha fazla uyum göstermesi ve diğerlerini yok etmesidir. Unutmayalım ki bizler sadece yaklaşık yirmi sekiz bin yıldır yalnızız.